Các tác dụng khác của polyphenol chè xanh

          Trà xanh từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của người Việt những ít ai để ý rằng những thành phần hóa học trong trà xanh có tác dụng tuyệt vời với sức khỏe con người như thế nào.
  Làm cho hơi thở thơm tho
          Đại học University of Illinois at Chicago College of Dentistry, công bố rằng chính polyphenols làm tiêu đi và ức chế các mùi hôi của hơi thở gây ra bởi vi trùng trong miệng tới 30%. Nếu dùng trà 4-5 ly mỗi ngày thì ta có được hơi thở thơm tho mà không cần dùng bàn chải đánh răng. Trong chè xanh có chứa nhiều fluoride. Theo Zittlau cho rằng: trong ½ lít nước chè có chứa  khoảng 1 miligram flo. Đó là liều lượng cần thiết cho người trưởng thành. Ngoài ra, flo cũng được coi là rất quan trọng cho sự phát triển và vững chắc của xương và răng. Nếu dư flo thì ta thấy men răng có nhiều đốm trắng, làm mất vẻ thẫm mỹ của răng, đồng thời cũng gây ra tình trạng đau nhức xương và khớp. Nhiều nước thuộc châu Mỹ, thường thêm flo vào nước uống và coi đó là cách chống lại bệnh sâu răng. Sau đây là bản so sánh fluoride có trong 3 loại chè: chè xanh, chè đen và chè Ôlong:
Giúp con người có được một trí nhớ tốt và lâu, chống lại bệnh Alzheimer
          Catechin trong trà có khả năng ức chế sự phát triển của enzym gọi là butyrylcholinesteraza (BuChE), enzym này có nhiều trong các protein có trong óc của những bệnh nhân bị bệnh lú lẫn (Alzheimer), đồng thời nó cũng ức chế phân hóa tố của acetylcholinesteraza (AChE), chính phân hóa tố này làm phân hủy nhanh chóng chất dẫn truyền thần kinh (neutrotransmitter) của hệ giao cảm và ở chỗ nối thần kinh cơ… Theo những nghiên cứu gần đây nhất, các bác sĩ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cho rằng uống chè là thói quen rất tốt và có lợi cho trí nhớ. Từ trước tới nay, chè xanh được biết đến như một loại đồ uống giúp giải khát hiệu quả, giảm bớt lượng nhiệt trong cơ thể và làm cho tinh thần sảng khoái. Buổi sáng uống một ly chè xanh sẽ rất tốt cho sức khỏe. Nhưng không chỉ có thế, thói quen uống trà hàng ngày còn mang lại cho bạn một trí nhớ tuyệt vời. Sở dĩ có thể nói như vậy là vì trong lá chè xanh có chứa nhiều acid carbolic dễ hoà tan trong nước và gia tăng nhanh. Vì thế khi uống chè thì chất catechin trong chè có thể đi xuyên qua tấm màn che sinh lý của cơ thể, phát tán nhanh đến hệ trung khu thần kinh rồi đến các cơ quan trên toàn cơ thể, thực hiện nhiệm vụ phòng chống bệnh. Chính vì có những tác dụng như vậy mà chè xanh được cho là rất tốt vì nó giúp giảm sự lú lẫn ở người cao tuổi. Ngay cả đối với người bình thường thì thói quen uống chè cũng hoàn toàn là điều có lợi. Hàng ngày, nếu bạn uống hơn 3 ly chè xanh thì sẽ có được trí nhớ tốt và khả năng tập trung cao độ. Uống chè còn giúp tinh thần minh mẫn và ăn nói lưu loát hơn so với những người ít hoặc không có thói quen uống chè. Ở các nước Châu Âu, số người cao tuổi mắc bệnh lẫn của tuổi già rất ít và họ cho biết đó là nhờ tác dụng của chè. Đa số các loại chè đều có tác dụng giúp tăng cường trí nhớ nhưng trong số đó chè xanh là loại tốt nhất và được nhiều người yêu thích.
Chống lão hóa
           Các nghiên cứu của Harper, Hendler, Pearson và cộng sự cho thấy rằng: nếu tăng cơ chế chống oxy hóa trong các tế bào con người thì tuổi thọ của con người sẽ kéo dài hơn. Tăng cường cơ chế chống oxy hóa trong cơ thể chúng ta là chúng ta cần tiêu thụ một số lượng chất chống oxy hóa mỗi ngày, tiêu thụ nhiều chất chống oxy hóa mỗi ngày là kéo dài tuổi thọ hơn, nghĩa là khỏe mạnh hơn, vui tươi hơn, và đồng nghĩa với các bệnh đã kể trên sẽ giảm thấp hơn. Nhưng Cutler và Wolford giải thích về lý thuyết “ADN repair”, cho rằng ADN bị hư hại vì các gốc tự do phá hoại, tuy nhiên cơ thể của chúng ta có những enzym để sửa chữa các hư hại ADN đó, chẳng hạn như đời sống của con người sống lâu chừng 120 năm hơn đời sống con tinh tinh chỉ có 50 năm là vì tác dụng ADN sửa chữa của con người hữu hiệu hơn tinh tinh.
          EGCG giúp tăng hoạt tính của các enzym chống oxy hóa như: superoxid dismutaza, catalaza, glutathion peroxidaza, glutathion reductaza, glucose-6-phosphat dehydrogenaza và cải thiện những chất chống oxy hóa không phải là enzym như: α –tocopherol, acid ascorbic và glutathion. Hơn nữa, nó còn cải thiện sự malonaldehyd và mức độ cacbonyl hóa protein.
            Đặc biệt, EGCG còn là một chất chống oxy hóa trung tính và là một tác nhân bảo vệ các nơron thần kinh trong việc giảm nhẹ tác hại của quá trình oxy hóa và lão hóa lên não chuột già. Kết quả nghiên cứu này khá khả quan đối với tác dụng chống lão hóa của EGCG trên người.
Chè xanh phát huy hiệu quả trong việc giảm cân
          Chè xanh giúp giảm cân với cơ thể của chúng ta. Chè xanh làm giảm chất béo và tăng tỷ lệ trao đổi chất tự nhiên trong cơ thể. Nó có thể giúp giảm đến 70 calo trong một ngày chỉ cần uống 1 ly chè xanh mỗi ngày.
Đặc biệt, loại trà spearole - hỗn hợp gồm chè xanh, bạc hà lục, hạt nho và lá ôliu có thể giúp giảm huyết áp đồng thời tạo điều kiện chuyển hóa đường dễ dàng hơn.
          Tiến sĩ Lindsay Brown, chuyên gia dược phẩm đến từ trường đại học Queensland đã tiến hành nghiên cứu tác dụng của chè xanh đối với sức khỏe của chuột. Những con chuột thí nghiệm được cho ăn lượng thực phẩm rất giàu chất béo và đường. Kết quả cho thấy: bụng chúng to ra gấp đôi sau 8 tuần còn huyết áp thì tăng nhanh chóng. Nhưng khi chè xanh được đưa vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày, vòng bụng lẫn huyết áp của chuột nhanh chóng trở về mức bình thường. Ngay cả khi chuột ăn thêm một số đồ ăn khác, chúng vẫn không có dấu hiệu phát phì trở lại.
          Tiến sĩ Brown giải thích: Dựa vào kết quả nghiên cứu trên, việc uống ba tách chè xanh mỗi ngày cũng có thể giúp con người giữ được vóc dáng gọn gàng như ý. Chè xanh hạn chế quá trình tế bào mỡ chiết xuất loại hóa chất có khả năng tăng cường lượng hấp thu chất béo trong thực phẩm - "thủ phạm" làm tế bào "nở" ra về kích cỡ.
Lá ôliu và hạt nho cũng có tác dụng tương tự trong chè xanh. "Chè xanh chính là loại thực phẩm hiệu quả và an toàn trong phòng chống bệnh béo phì cũng như các chứng bệnh tim mạch khi việc dùng thuốc giảm cân không thực sự giúp ích." Tiến sĩ Brown khẳng định.
          Những nghiên cứu trước đó đều cho thấy trà xanh có tác dụng hạn chế cảm giác thèm ăn, giảm lượng cholesterol trong máu.
Tác dụng của chè xanh đối với bệnh viêm khớp
          Chè xanh có thể giúp ngăn ngừa và giảm nguy cơ viêm khớp dạng thấp. Chè xanh có lợi cho sức khỏe con người, nó bảo vệ sụn bằng cách chặn các enzym phá hủy sụn. Nhiều nghiên cứu cho biết trong chè xanh có chứa epigallocatechin-3-gallat (EGCG), có khả năng chống được viêm loét, ngăn chặn sự sinh sản của một số phân tử trong hệ thống miễn dịch thường gây ra hiện tượng viêm nhiễm và phá hủy các khớp xương ở những người bị bệnh viêm khớp.Hợp chất có trong chè xanh này cũng có khả năng ngăn chặn các chất gây nhiễm trong các mô liên kết của những người bị bệnh viêm khớp.
          Đặc biệt chè xanh còn có tác dụng với những bệnh nhân bị “ Gout”
          Flavonoid có thêm một công dụng sinh hóa khác là khi phản ứng của nó hình thành thì tạo ra một màu nâu, hiện tượng này thường thấy nhiều trong các tế bào thực vật. Tùy theo vị trí ở vòng B, ở các vị trí 3’, 4’ và 5’,  các vị trí trên được thay thế bởi H hay OH thì ta sẽ có các chất kể trên. Tất cả đều có công dụng giống nhau là cùng ngăn ngừa các chất béo khỏi bị oxy trong các ống nghiệm. Đồng thời các chất trên còn có công dụng chống lại ung thư rất có hiệu quả trong nhiều thí nghiệm. Quercetin đã được chứng minh rằng nó không những có nhiều hiệu quả trong việc chống bệnh “gout” ( bệnh thống phong, loại viêm khớp xương, với nhiều axit uric trong máu), mà còn bảo vệ và ức chế oxidaza của xanthin là sản phẩm phân hủy nitơ của việc cắt mạch, là vật phẩm trung gian trong việc phân hủy nucleic axit thành axit uric, leukotrien tổng hợp và sự hội tụ tế bào bạch huyết. Để có hiệu quả tốt nhất của quercetin nên dùng nó với một loại yếu tố là bromelin của nhóm trong bữa ăn để chống lại “gout”, do sự chuyển hóa uric thành axit và muối của nó tích tụ trong máu và khớp. Đồng thời nó cũng có công dụng trong việc chống lại bệnh nhức nửa đầu, hay bán đầu thống. Liều lượng được đề nghị là 200 - 400 mg, cho 4 lần trong ngày. Quercetin có nhiều trong hành xanh,tỏi tây, hành đỏ, hành vàng, và nhiều nhất trong tỏi garlic và trong trái nho. Đối với việc trồng nho, quercetin có trong bất cứ loại nho nào được trồng ngoài nắng càng chói chang thì càng có nhiều quercetin. Vì thế, chè được trồng ở ngoài nắng thì có nhiều quercetin hơn chè được trồng trong bóng râm. Quercetin vẫn tồn tại trong điều kiện nhiệt độ nấu ăn mà không bị tiêu hủy.
Chè  xanh giúp giảm Stress
          L-theanin, mà là một loại axit amin trong chè xanh có thể giúp giảm căng thẳng và lo âu.  Đó là một amino axit làm ảnh hưởng mạnh đến sự thư giãn của bộ óc, và cũng là một amino axit duy nhất được tìm thấy trong lá chè. Theanin có tác dụng khác polyphenol và catechin, trong chè xanh polyphenol và catechin có công dụng chống lại oxy hóa. Tùy theo thời điểm của mùa hái lá chè và tùy theo mỗi nước, thì ta có chất catechin với một hàm lượng cao nhất, nó mang đến một lợi ích vô cùng là chống lại sự oxy hóa. Theanin là chất chống lại sự âu lo và thư giãn hiệu quả nhất. Khoảng ba tới bốn ly chè xanh, người ta sẽ có khoảng chừng 100 - 200 mg theanin. Những lợi ích của theanin trong chè xanh là làm tươi trẻ lại từ tinh thần cho đến thể chất cho người uống, và chỉ cần dùng vài ly chè xanh người ta sẽ cảm thấy tươi trẻ lại, dễ chịu hơn, và đầy sức sống nhiều hơn. Theanin kích thích sự thư giãn, đưa đến sự chú ý, tập trung tư tưởng và sáng tạo hơn. Khác với cà phê, cà phê gây nên sự kích thích, bồn chồn lo lắng như có việc gì khác hơn, thuộc về thần kinh và còn có tác dụng gây nghiện.
          Người ta cho rằng, polyphenol do tự nhiên sản sinh ra, tuy nhiên chính lá chè biến đổi chất theanin thành chất catechin, việc biến đổi này tùy theo mùa. Theo giáo sư Helen Charley thì theanin là ethyl amid, là một amino axit chính có được trong lá chè xanh và khi lá chè được sấy khô, nó có trọng lượng khoảng 1 - 2% so với chè khô. Khi chè quá già thì do phản ứng oxi của axit béo và các theaflavin làm mất đi theanin và đồng thời chất aldehyd bay hơi bốc ra. Vì vậy, nếu ẩm độ có trong chè từ 6.5 -7.5% thì chè sẽ bị hư hại. Vì thế, chè nên giữ trong hộp có nắp được đậy kín, và bảo quản ở nhiệt độ khoảng 30⁰C. 
Chè xanh giúp tăng cường hệ thống miễn dịch
          Hệ thống miễn dịch được định nghĩa là cơ chế bảo vệ cơ thể để chống bệnh tật và nhiễm trùng. Hệ thống miễn dịch sản xuất kháng thể và tế bào đặc biệt mà cuộc tấn công virus và vi sinh vật. Hệ thống miễn dịch trong cơ thể cho phép nó để nhận ra các vật lạ như là các đối tượng ngoài do đó loại bỏ hoặc chuyển hóa chúng có hoặc không bị tổn thương mô.
          Polyphenol và flavonoid tìm thấy trong chè xanh giúp tăng cường hệ miễn dịch, làm cho sức đề kháng tốt hơn trong việc chống nhiễm trùng. Rubin và Artsikhovskaya  công bố nghiên cứu cho biết nhiều tính chất sinh hóa có ý nghĩa của polyphenol trong cây chè, các enzym đã giữ một vai trò rất quan trọng. Cây chè chống lại không những sự xâm nhập bởi siêu vi trùng, vi trùng, nấm mà hơn nữa là do những yếu tố do cơ khí làm hư hại. Dưới những điều kiện họat động của enzym làm tăng thêm sự sản xuất của một chất không tan polyme, chất này có nhiệm vụ như là thành trì chống đỡ mọi nguyên do bành trướng làm cây bị nhiễm trùng. Một việc mà không ai có thể phủ nhận được là các chất trung gian của quá trình oxy hóa polyme của polyphenol đã ngăn ngừa và làm giảm đi mọi sự nhiễm trùng cho cây bằng cách làm vô hiệu hóa mọi họat động của virus, hoặc che chở cho các enzym không đủ sức chống trọi mọi sự tấn công từ ngoài. Việc làm vô hiệu hóa các vi trùng phát triển nhất thời hoặc vĩnh viễn ở cây chè, do các chất melanin và quinon đã cho thấy khả năng hữu hiệu từng phần một của nó trong việc làm vô hiệu hóa sự hoạt động của virus trong khoai tây khi được thí nghiệm.
          Thêm nữa, có một chất gọi là L-theanin, chỉ thấy trong chè xanh, chất này được xếp vào nhóm alkylamin chống lại những sự nhiễm trùng, hoặc vi trùng xâm nhập, phấn hoa hít vào, các hồng cầu lạ sẽ trở thành vô hại.  Chất alkylamin này có nhiều trong chè xanh, nhưng ít có trong táo, nấm, rượu đỏ hay rượu trắng.
Chè xanh (EGCG) làm giảm đi lượng đường trong máu
          Minowada trong nghiên cứu của mình cho thấy: lượng đường trong nước tiểu của bệnh nhân bị tiểu đường giảm đi đáng kể trong thời gian bệnh nhân tham dự Lễ hội chè. Thêm nữa, tại phòng hoá sinh, Theo nghiên cứu của đại học quốc gia Chonbuk: EGCG ức chế sự phát triển của tế bào IL-1 beta và IFN-gamma –là chất trung gian của RINm5F tác dụng lên tế bào trong tụy  để tế bào sản sinh insulin.  EGCG làm cho tế bào IL-1- beta và IFN-gamma trong tụy nhỏ lại vì sự thu nhỏ của chúng sẽ làm giảm đi luợng nitơ mono oxit (NO) sản xuất, và làm giảm đi mức độ hợp thành  nitơ mono oxit (NO) của sự tổng hợp (iNOS) mARN và mức độ protein của tế bào RINmF (RINmF). Cơ chế của EGCG làm giảm đi lượng iNOS, là đơn vị căn bản của chất liệu di truyền trên nhiễm sắc thể, gọi là gene đưa đến sự ức chế sự họat động của NF–kappa B. Những khám phá trên cho rằng  EGCG có khả năng trị liệu và ngăn ngừa bệnh tiểu đường phát triển.
          Tuy nhiên, cần lưu ý khi sử dụng chè xanh: không nên uống lúc đói vì chất tanin dễ gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Nước trà xanh dễ thiu cho nên khi rửa trà phải thật sạch, chần nước thật sôi và không nên uống nước chè xanh đã để qua đêm. Với những người thần kinh nhạy cảm, khó ngủ thì không nên uống trà vào buổi tối, vì chất cafein trong chè xanh sẽ gây kích thích làm mất ngủ.

Vũ Thị Hồng tổng hợp